|
Akut Ön Üveit
|
|
Tanýmý:
Ýrisin iltihabý.
Nedenleri, görülme sýklýðý, risk faktörleri:
• HLA B27 ile ilgili hastalýklar
• Enflamatuvar barsak hastalýklarý
• Post-viral
• Sarkoidoz
• Travma sonrasý
• Ameliyat sonrasý
• Idyopatik
Belirtileri:
• Gözde derin aðrý
• Bulanýk görme
• Fotofobi
• Kýrmýzý göz
• Kornea çevresinde hiperemi (korneanýn etrafýndaki damarlarda geniþleme)
• Ön kamaranýn bulanýk görünmesi (bulanýk ve hücrelere baðlý), hipopyon olabilir (alyuvarlarýn kümelenmesi)
• Korneada birikintiler, pupilla küçük ve düzensiz olabilir, sekonder glokom geliþmiþse göz palpasyonla sert olabilir.
Tedavi:
Steroidlerle tedavi için derhal bir göz kliniðine sevki gerekir.
|
|
Arka Üveit
|
|
Nedenleri, görülme sýklýðý, risk faktörleri:
• Toksoplazmosis
• Sarkoidoz
• Pars planit
• Viral
• Candida
• Toxocariasis
Belirtileri:
• Uçuþan sinekler
• Bulanýk görme
• Bazen fotofobi
• Vitreusta opasitler
• Retinada eksüdalar veya infiltratlar
• Retinal vaskülit
• Optik sinirde ödem
• Retinada daha önceki enflamasyon epizodlarýndan nedbeler ve pigmentasyon alanlarý
Tedavi:
Tetkik için derhal bir göz kliniðine sevk edilmesi ve tetkik bulgularýna göre tedavi edilmelidir.
|
|
Astigmatizma
|
|
Genellikle doðuþtandýr. Bununla birlikte, cerrahi giriþimlerle saydam tabakanýn kesilmesine, saydam tabakada iltihaplanma ya da travmaya baðlý olarak da çýkabilir. Olgularýn en azýndan %90'ýnda astigmatlýðýn düzeltilmesi kolay deðildir. Saydam tabaka eðriliðinde aðýr bir bozukluk yoksa, kiþi kýrýlma kusurunun farkýnda olmayabilir. Çünkü refleks olarak görüntüyü iki dikey düzlemden birinin üstünde uyum yaparak birleþtirir. Bu nedenle, astigmatlýkta genellikle iki odak uzaklýðý arasýnda uyum saðlamak için sürekli deðiþen odaklanmaya baðlý yakýnmalar ortaya çýkar. Hasta bu yorgunluk nedeniyle, baþ aðrýsý, göz kürelerinde aðrý, gözlerde aðýrlýk hissi ve yanmadan yakýnýr. Göz aklarý kýzarmýþtýr. Bu yakýnmalar örneðin, film izlerken artar. Gözleri saðlýklý kiþilerde, saydam tabaka bir küre dilimi þeklinde ve eðriliði her yöne doðru aynýdýr. Bu sayede ýþýnlar bütün doðrultularda ayný oranda kýrýlarak odak noktasýna yönelir. Saydam tabakanýn eðriliði tüm yönlere eþit biçimde daðýlmýyorsa ve özellikle birbirini dik açýyla kesen doðrultular arasýnda eðrilik farký varsa,ýþýnlar merceði geçerken farklý oranda kýrýlýrlar. Astigmatizmayý, nokta þeklinde bir cismin görüntüsünün birbirine dik iki ayrý düzlemde olmasý diye tanýmlayabiliriz.
|
|
Blefarospazm
|
|
Tanýmý:
Göz kapaðýnýn istemsiz kasýlmasýdýr. Genellikle gözde aðrýya yanýt olarak geliþir. Gözü fiilen kör býrakabilir (aþýrý göz kýrpma nedeniyle görme olamaz).
Nedenleri, görülme sýklýðý, risk faktörleri:
• Genellikle gözde aðrýya yanýt olarak geliþir.
• Nöroleptik ilaç kullanýmý
• Parlama hastalýðý
• Ýlerleyici supranükleer (beyin içinde belli merkezlerde) felç
Belirtileri:
• Aþýrý sýklýkta göz kýrpýþtýrma vardýr.
• Genellikle tek taraflý baþlar, iki taraflý hale gelebilir.
• Hastalar iyileþmek veya azaltmak için göz kapaklarýný çekme veya dokunma gibi çeþitli yaklaþýmlar geliþebilir.
Tedavi:
Tedavisi yoktur. Ýlaçlara cerrahi deðiþkendir. Yararlý olan ilaçlarýn etkisi zaman içinde azalabilir.
1. Antikolinerjiklerden fayda görülebilir. (örneðin, Benzhexol)
2. Dopamin aganistleri veya antogonistleri denenebilir.
3. Botulinum toksini: Çok düþük dozda göz kapaðý kasýnýn içine doktor tarafýndan enjekte edilir. Üç ay aralýklarla tekrarlanmasý gerekebilir.
|
|
Biyonik Göz
|
|
Silikon bilgisayar ciplerinin ufaltýlmýþ bir modelinin göz içine yerleþtirilmesi ve görme siniri ile irtibatlandýrýlmasýyla ýþýðý dahi fark edemeyen bazý hastalar ýþýðýn geliþ yönünü ve silüet halinde cisimleri algýlayabilmiþlerdir. Biyonik göz, görmesi ileri derecede bozuk hastalar için bir umut kaynaðý olmuþtur.
|
|
Diabetik Retina Hastalýðý
|
|
Diabet vücutta glikoz metobolizmasýnýn bozulmasý sonucu ortaya çýkan bir hastalýk tablosudur. Glikozu vücut tarafýndan kullanýlabilir hale getirmeye yarayan insulin hormonu, pankreasta bulunan beta hücrelerinin tahribatý sonucunda daha az salgýlanmaya baþlar. Ýnsülinin hücrelerce kullanýmý bozulduðundan kanda dolaþan glikoz hücrelerce kullanýlamaz duruma gelir. Hücreler glikoz emilimini yapamaz ve kanda glikoz seviyesi yükselir. Bunun sonucunda; vücut damarlarýnda bozukluklar baþlar. Baþta göz, böbrekler, kalp ve damar sistemi olmak üzere organda hasarlar geliþebilir. Ýki tip diabet vardýr: Ýnsüline baðýmlý (tip 1) ve insüline baðýmlý olmayan (tip 2). Her iki tip diabette de hasar, kan glikoz seviyelerinin kontrolüne ve diabetin süresine baðlýdýr.
|
|
Diabette Göz
|
|
Diabette gözde katarakt, glokom ve en önemlisi diabetik retina hastalýðýna sebep olarak görme azalmasýna yol açabilir. Diabetlerde görme kaybý geliþme ihtimali normalden 25 kez daha fazladýr. 20-65 yaþ arasýndaki görme kaybýnýn en sýk sebeplerinden biri olarak ortaya çýkar. Diabetik hastalarda göz hasarý geliþme ihtimali 10 yýllýk diabetiklerde %20, 30 yýllýk diabetiklerde %80 civarýndadýr. Fakat hastalýðýn teþhis ve tedavisindeki geliþmeler sayesinde, zamanýnda yapýlan giriþimlerle görmeyi ciddi þekilde etkileyen hasarlara günümüzde daha düþük oranlarda rastlanmaktadýr.
|
|
Diabetik Retina
|
|
Gözün içindeki retina denilen sinir tabakasýnýn damarlarýný tutan bir bozukluktur. Damarlarda týkanmalar ve sýzýntýlar oluþarak retina tabakasýnýn beslenmesi ve yapýsý bozulmaya baþlar.
Üç aþamada sýnýflandýrýlýr.
• Baþlangýç dönemi
• Proliferasyon (yeni damar oluþumlarý)
• Ýleri diabetik göz hastalýðý
|
|
Diabetik Retina Baþlangýç Dönemi
|
|
Yapýsý bozulmaya baþlayan retina damarlarýnýn bir kýsmý yer yer daralmalar gösterirken, bir kýsmý da geniþleyip baloncuklar (mikroanevrizma) oluþtururlar. Bu bozulmuþ damarlardan kan ve sývý sýzmaya baþlar. Böylece retinada ödem ve eksuda denilen birikintiler oluþur. Bu dönemde görme genellikle etkilenmemiþtir, fakat görmeyi engelleyecek olaylarýn öncüsü olarak kabul edilir. Bazý durumlarda sýzýntýlar makülada (gözün detay görme merkezi) toplanarak özellikle yakýn görmeyi bozabilir. bu durum maküla ödemi olarak adlandýrýlýr. 15 yýllýk diabetiklerin %80'inde baþlangýç dönem hastalarýna rastlanýr.
|
|
Diabetik Retina Proliferasyon Dönemi
|
|
Ýyice daralýp týkanan damarlarýn besleyemediði sahalar oksijen ve kansýz kaldýðý için bozulmaya baþlar. Bu sahalarda yelpaze þeklinde yani damar oluþumlarý (neovaskülarizasyon) ve fibrotik zar oluþumlarý fibröz proliferasyon) ortaya çýkar. Yani damarlarýn kenarlarý çok incedir, kolay kanayabilirler. Fibrotik zar ise maküla üstünü örterek veya çekintiler yaparak görmeyi bozablir. Görme kanamalarýnýn ve çekintilerin makülayý etkilediði oranda azalýr. Diabetiklerin %20'sinde proliferasyon dönemi belirtileri izlenir.
|
|
Episklerit
|
|
Tanýmý:
Skleranýn reaksiyonel.
Belirtileri:
Gözdeki rahatsýzlýk deðiþken olabilir, aðrýsýz olabilir veya künt bir aðrý olabilir. Nüks eden kýrmýzý göz olabilir. Yama tarzýnda kýzarýklýk, bir nodül görünümü olabilir, geniþlemiþ episkleral damarlar konjonktiva altýnda ýþýnsal olarak uzanýrlar, görme normaldir.
Tedavi:
Hafif episklerit kendiliðinden geçebilir, fakat tekrar edebilir. Topikal non-steroidal anti-enflamatuvar (günde 4 kez diklofenak sodyum) tedavi ediniz.
|
|
Egzoftalmi
|
|
Gözyuvarlarýndan birinin veya her ikisinin anormal biçimde dýþa doðru çýkýk olduðu bir durum.
|
|
Excimer Laser
|
|
Excimer Laser yüksek enerjili ultraviyole ýþýnlarý yayan bir laser cihazýdýr. Bu ýþýnlar gözün en önündeki saat camýna benzeyen þeffaf kornea tabakasýna temas edince, buradaki kornea moleküllerini birbirine baðlayan kimyasal baðlarý koparýr ve böylece korneanýn yüzeyindeki o kýsým yok olur. Bu olay fotokimyasal bir iþlem olduðundan gözün hiçbir dokusuna zarar vermez, hatta etkisi gözün iç kýsýmlarýna bile girmez; çünkü gözyaþýna veya herhangi bir sývýya rastladýðý anda tüm etkisini kaybeder.
|
|
FotoRefraktif Keratotomi
|
|
Excimer laser ýþýnlarý yardýmýyla, kornea merkezi doku ablasyonu yapýlarak düzleþtirilir. Kornea epitel katý mekanik yöntemlerle uzaklaþtýrýlýr ve fotokerotoktomi yapýlýr. 6 diyoptriye kadar miyopi tedavi edilebilir. Astigmatizma da miyopi ile birlikte veya tek baþýna, excimer laser ile tedavi edilebilir. Hastanýn gözleri operasyondan sonra kapatýlýr. Epitel dokusu oluþuncaya kadar (maksimum 48 saat) hasta aðrý duyar.
|
|
Gözde Akýntý
|
|
Þikayet: Gözleriniz berrak veya sarý bir sývý üretiyor; gözleriniz þiþ, kaþýntýlý ve kýzarýk. Uyandýðýnýzda çapakla birbirine yapýþmýþ da olabilirler.
Nedenleri:
Alerji: Alerjiniz olan havadaki bir madde nedeniyle gözleriniz yaþla dolu, kýrmýzý, þiþ ve kaþýnýyor. Polen, toz, döküm parçasý, hayvan kýlý, tüyü ya da deri parçalarý, klorlu su, makyaj malzemesi veya lensler gözlerinizde alerjik tepkiye yol açabilir. Bu reaksiyondan kaçýnmanýn en etkili yolu, size dokunan alerjik maddeden uzak durmaktýr; bunu yapamýyorsanýz, kendi kendine tedavi yöntemlerini deneyin.
Bell felci: Yüzünüzün bir tarafýndaki kaslar sarktý, o tarafta güçsüzlük ve salya söz konusu ve muhtemelen kulaðýnýz aðrýyor, tat duygunuz deðiþti ve sese karþý duyarlýlýðýnýz arttý. Bell felci yüz sinirlerinin iltihaplanmasýnýn sonucudur, ancak esas nedeni bilinmemektedir.
Arpacýk: Göz kapaðýnýzýn üstünde veya altýnda küçük, kýrmýzý ve aðrý veren bir þiþlik var. Gözünüzün üstünde bir þey var duygusuna kapýlýyorsunuz; aþýrý göz yaþý akýyor. Arpacýðýn nedeni kirpik bezinde bakteri yel enfeksiyondur. Þiþi sýkmak enfeksiyonu yayabilir ve baþka arpacýklarýn çýkmasýna yol açabilir.
Önleme Gözünüz enfeksiyon kaptýðýnda elleriniz sýk sýk yýkayýn ve baþkasýnýn havlusunu kullanmayýn. Böylece enfeksiyonun baþkalarýna geçmesini önlemiþ olursunuz. Baþkalarýyla makyaj malzemesi, göz damlasý veya lens paylaþmayýn. Lensleriniz dikkatle temizleyin ve eskiyince yenisiyle deðiþtirin.
|
|
Glokom (Göz Tansiyonu)
|
|
Tanýmý:
Görme yetisini kaybettirebilen bu rahatsýzlýðýn halk arasýndaki adý göz tansiyonudur. Göz içi basýncýnýn normal deðeri 10-20 mmHg kadardýr. Göz tansiyonunun yükselmesine baðlý olarak ortaya çýkan görüþ bozukluðu ya da görme duyusunda azalmayý kiþi fark ettiðinde görme duyusu niteliðini %90 kaybetmiþ demektir. Göz içi basýncýnýn yükselmesi sonucunda gözden aldýðý görüntüyü beyne ulaþtýrma görevini üstlenen görme siniri ve görme sinirindeki tahribat zamanýnda kontrol altýna alýnmazsa, görme alaný kaybý ve görme azalmasý ortaya çýkar.
Belirtileri:
En sýk rastlanan açýk açýlý glokom en az belirti veren glokom türüdür. Görmede belirgin azalma ve aðrý hissedilmediðinden bu glokom çok geç fark edilir.
Sabahlarý belirginleþen baþ aðrýsý; geceleri ýþýk etrafýnda ýþýklý halkalar görme kapalý açýlý glokom tipinin belirtileridir. Bu nedenle, hastalýðýn erken teþhis edilmesi ancak 45 yaþýn üstünde olan kiþilerin bir göz uzmaný tarafýndan yapýlan rutin göz muayenesi taramasý ile mümkündür.
|
|
Glokom Tedavisinde Yenilikler
|
|
"Glokom tedavisinde son yýllarda geliþtirilen ilaçlar ve yeni cerrahi yöntemlerle yüz güldürücü sonuçlar bildirilmektedir." Viskokanalostomi Prof Stegman tarafýndan tanýmlanan ve popülaritesi gittikçe artan bir cerrahi yöntemdir.
Yeni geliþtirilen glokom damlalarý bu olgularda göz içi basýncýndaki artýþlara karsý koruyucu ve glokomlu gözde hasarý azaltýcý alternatiflerdir.
|
|
Göz Tümörleri
|
|
Çocuklarda gözbebeðinde beyazlýk olduðunda, gözün renkli kýsmýnda renk deðiþikliði geliþtiðinde ve sebepsiz yere görmenin azaldýðý durumlarda göz tümörleri yönünden inceleme yapýlmalýdýr. Göz kapaklarýnda büyüme gösteren kitlelerden gerekirse biyopsi alýnmalýdýr. Göz tümörlerinin tipine, yerleþim yerine ve hastanýn yasýna göre, lazer tedavisi, kriyoterapi, radyoterapi ve cerrahi tedavi gerekebilir.
|
|
Göz Yaralanmalarý
|
|
Kesici, delici, veya künt travmalar yanýnda kimyasal maddeler ve göze yabancý cisim kaçmasýyla da geliþebilir. Acil müdahale gerektiren durumlardýr. Kimyasal maddelerle (örneðin sönmemiþ kireç, çamasýr suyu) yaralanmalarda göz bol serum fizyolojik sývýyla yýkanmalýdýr ve acilen bir göz hekimine baþvurulmalýdýr. Göz kapaðý yaralanmalarýnda gözyaþýný boþaltan damarlarda kesilme olabilir, bu durumda kesilen kanal uc-uca dikilerek onarýlmalýdýr. Aksi takdirde gözde kalýcý sulanma oluþabilir.
|
|
Göz Kapaðý Hastalýklarý
|
|
Göz kapaðýnýn sekil bozukluklarý estetik yönden bir kaygý oluþturuyorsa veya görmeyi tehdit edici bir durum oluþturuyorsa cerrahi olarak düzeltilmelidir. (PTOSÝZ)
|
|
Gözdibi Anjiosu(FFA)
|
|
Fundus Flourescin Anjiografisi (FFA) denilen gözdibi anjiosu da son derece kolay bir muayene yöntemidir. Göz bebekleri damlalarla geniþletilir. Kol damarlarýndan floresan bir boya maddesi verilerek boyanýn göz içi damarlarýnda dolaþýmý gözlenir ve fotoðraflarý çekilir. Böylelikle damarlardan sýzýntýlar, kanamalar, birikintiler, beslenmeyen sahalar, yeni damarlar, zar oluþumlarý ve diðer hasarlar tesbit edilir. Bu sayede tedavi edilecek sahalar belirlenmiþ olur. Göz dibi anjiosunun diabetik retina hastalýðý baþlamamýþlarda kontrol amacýyla yýlda bir kez, retina hastalýðý belirtileri baþlamýþ olanlarda, 6 ayda bir yapýlmasý tavsiye edilmektedir.
|
|
Hifema
|
|
Tanýmý:
Göz içinde seviye veren kanama.
Nedenleri, görülme sýklýðý, risk faktörleri :
• Künt travma
• Göze direk darbe, örneðin, sýkýlmýþ yumruk yeme, tenis topu darbesi.
Belirtileri:
• Hafif ve orta derecede görme bozukluðu veya bulanýk görme
• Fotofobi (ýþýða karþý hassasiyet) sulanma
• Kýrmýzý göz
• Altta seviye yapan ön kamarada kan
Tedavi:
Gözün arka bölümlerinde yýrtýlma olup olmadýðý mutlaka kontrol edilmeli, bir göz kliniðine sevk ediniz.
|
|
Hipermetrop
|
|
Saðlýklý göz deðiþik uzaklýktaki görüntüleri odaklamak için merceðin biçimini deðiþtirir. Daha yakýn bir noktaya bakarken merceðin kalýnlýðý artar, uzaða bakýldýðýnda ise azalýr. Bir merceðin eðriliði ne kadar fazla ise ýþýðý o kadar fazla kýrar ve odak uzaklýðý kýsalýr.
Saðlýklý bir gözde sonsuzdaki bir nokta, merceðin eðriliði en azken aðtabaka üzerine odaklanýr. Hipermetrop gözde ise, merceðin ayný noktayý odaklayabilmek için eðriliðinin artmasý gerekir.
Merceðin eðriliðini, kirpiksi kasýn kasýlmasý düzenler. Halka biçimindeki bu kas, iris kökü ile mercek arasýnda bulunur. Hipermetroplukta göz küresinin ön-arka çapý normalden kýsadýr. Bu nedenle, mercekte kýrýlan ýþýnlar, að tabakanýn üstü yerine arkasýndaki bir noktada birleþirler. Iþýnlarýn aðtabakasý üzerine düþmesi için mercek eðriliðinin artmasý gerekir. Ancak mercek belirli bir sýnýrýn ötesinde eðriliðini arttýramadýðý için, hipermetrop göz yakýn nesneleri odaklayamaz. Bu nedenle, hipermetroplar gazeteyi uzakta tutarak okurlar. Ayrýca göz küresinin ön-arka çapý kýsa olduðundan, mercek uzak nesneler için eðriliði arttýrýr.
Sonuçta kirpiksi kasýn, hiçbir zaman tam gevþeyemediðinden, göz baþ aðrýsýna neden olur. Hipermetropluk, çocukta içe dönük þaþýlýða yol açabilir. Gecikmeden müdahale edilirse, uygun camlarýn kullanýmýyla bu þaþýlýk çocuklukta düzeltilebilir.
|
|
Ýleri Diabetik Göz Hastalýðý
|
|
Gözün içini dolduran vitreus denilen yapýnýn hareketleri veya büzülmesi, yeni damar ve fibrotik zar oluþumlarýný çekmeye baþlar. Zaten ince olan damarlar kanama yapar ve göz içini doldurur (vitre içi kanama). Çekilen fibrotik zarlar da retina dokusunun yýrtýlmasýna ve hasarýna neden olurlar (traksiyonlu retina dekolmaný). Ayrýca yeni damarlar göz sývýsýnýn dýþarý aktýðý yollarý etkileyerek göz tansiyonunu yükseltebilirler (neovasküler glokom).
|
|
Konjonktivitler
|
|
Allerjik, mikrobik, kimyasal konjonktivitler olabilir. Gözde akýntý, sulanma, kasýntý, yabancý cisim hissi ve yanma tarzý þikayetler olabilir. Tedavisi göz damlalarýyladýr, aðýr durumlarda sistemik tedavi gerekebilir.
|
|
Katarakt Cerrahisinde Yenilikler
|
|
Son yýllarda fakoemulsifikasyon yöntemi ile katarakt cerrahisinde yeni bir çað açýlmýþtýr. Bu teknik halkýmýz arasýnda lazerli, dikiþsiz katarakt ameliyatý olarak bilinse de aslýnda kullanýlan cihazýn lazerle hiçbir iliþkisi yoktur. Bu yöntem, küçük bir kesi yerinden ultrasonik ses dalgalarý kullanýlarak kataraktýn parçalanmasý, parçalarýn özel iðnelerle emilerek dýþarý alýnmasý ve katlanabilen silikon veya akrilikten yapýlmýþ bir merceðin bu küçük kesi yerinden göz içine yerleþtirilmesi olarak özetlenebilir. Bu yöntem kullanýldýðýnda dikiþ atýlmasýna gerek olmayabilir ancak bazý olgularda yara yerinin kapatýlmasý için tek bir dikiþ gerekebilir. Halkýmýzca ifade edilen lazerli katarakt ameliyatý terimi yanlýþ bir ifade tarzýdýr.
|
|
LASÝK Nedir?
|
|
LASÝK (Laser in situ Keratomileusis) yönteminde ise önce gözün ön bölümündeki kornea tabakasý ileri teknoloji ürünü otomatik kesici (mikrokeratom) çeþidi olan Hansatom ile ortalama 160 mikron kalýnlýðýnda bir bölüm korneadan ayrýlmadan, ince bir yaprak halinde kaldýrýlýr ve orta tabakaya excimer laser uygulandýktan sonra ince kapak tekrar eski yerine kapatýlýr.
|
|
Laser ameliyatýna karar verirken
|
|
• Excimer lazer cerrahisi sonrasý refraksiyon kusuru eksik veya fazla düzeltilebilir (yani tedaviye raðmen tekrar gözlük kullanmak gerekebilir).
• Gözde kamaþma hissi, saydam tabakada bulanýklaþma, uzun süreli göz damlasý kullanma gereði ortaya çýkabilir.
• Uzun süreli steroidli göz damlalarýnýn kullanýlmasý neticesinde bu olgularda göz tansiyonunda yükselme (glokom) geliþebilir.
• Altta seviye yapan ön kamarada kan
• LASIK uygulamasý esnasýnda kaldýrýlan parçanýn kopmasý sonrasýnda göz naklini gerektiren sonuçlar doðabilir.
• Görmesi tam olarak düzeltilen olgularda 45 yasýndan sonra yakýn gözlüðüne ihtiyaç doðar. Bunlar tabi ki kesinlik kazanmýþ hususlar deðil sadece olabileceði varsayýlmýþtýr.
|
|
Laser Fotokogulasyonu
|
|
Göz içinde kullanýlan laserlerde, kuvvetli bir elektrik akýmý, argo ya da kripton gazlarýndan geçer ve enerji oluþur. Laser bu enerjiyi dar ve düzgün bir ýþýk demeti þeklinde yönlendirir. Bu demet göz içine mikroskop ve mercekler ile odaklanýr ve sonuçta bu enerji, diabetik göz hastalýðýnda retina tabakasýndaki bozukluklarý ve hastalýklarý düzeltmek amacýyla kullanýlýr. Laser tedavisi aðrýsýz bir iþlemdir. Göz bebekleri damlalarla geniþletilir. Göze bir muayene merceði takýlýr. Laser yapýlýrken, hastanýn tek hissettiði mavi-yeþil renkte flaþlardýr (ýþýk parlamalarý). Diabette retinaya laser 2 þekilde uygulanýr. Sadece lokal bir hasar veya ödem varsa, yalnýz o bölgeye laser uygulamasý yapýlýr. Diabetik hasar sadece bir sahaysa sýnýrþý deðilse, maküla bölgesi hariç tüm retinaya birkaç seans boyunca laser uygulanýr. Bu iþlem panretinal laser fotokoagülasyon olarak adlandýrýrlýr ve proliferasyon safhasýndaki diabetik retina hastalýklarýnda uygulanýr.
|
|
Miyopi
|
|
Gözün belirli bir uzaklýðýn ötesindeki nesneleri odaklayamamasýna miyopluk denir.
Hipermetrop gözde, göz küresinin ön-arka çapý normalden kýsa olduðu ve mercek eðriliðini (kýrma gücünü) belirli bir sýnýrýn ötesinde arttýramadýðý için nesneleri odaklayamaz.
Miyop gözde bunun tam tersi bir durum ortaya çýkar. Genellikle göz küresinin ön-arka çapý normalden uzundur ve mercek, belirli bir sýnýrýn ötesinde eðriliðini azaltamaz.
Miyopluk kalýtsal ancak çekinik bir göz bozukluðudur. Bu nedenle, miyop anne babalarýn çocuklarýnda her zaman ortaya çýkmayabilir. Ancak ana babanýn her ikisi de miyopsa, doðal olarak çocuklarýn da miyop olma olasýlýðý yüksektir. Miyopluk belirtileri genellikle altý yaþýna doðru kendini gösterir. Çocuk küçük yazýlarý rahat okur ama tahtaya yazýlanlarý okuyamaz. Uzaðý görmenin gerekli olduðu oyunlardan kaçýnýr ve arkadaþlarýndan ayrý durmayý yeðler. Altý yaþýna doðru baþlayan miyopluk, büyüme dönemi boyunca ilerlemeyi sürdürür ve vücut geliþimiyle birlikte durur. Göz küresinin ön-arka çapý normalden daha uzundur. Bu miyopluk türü, gözlükle düzeltilebilir ve genellikle baþka bir soruna yol açmaz. Bundan farklý olarak patolojik miyoplukta ise görme kusuru ilerler, ayrýca aðtabakada bazý bozukluklar ortaya çýkar. Miyopluðun türü ve uygun düzeltici camlar tek muayenede saptanamayabilir. Dikkatli ve düzenli muayenelerle hastalýðýn gidiþi izlenerek kesin taný konur ve uygun tedavi saðlanýr.
|
|
Mercek Tipleri
|
|
Görme bozukluklarýnýn düzeltilmesinde çeþitli mercek tipleri kullanýlýr:
Miyop bir gözün ön-arka çapý normalden uzun olduðundan, göz merceði belirli bir uzaklýðýn ötesindeki nesneleri að tabakada odaklayamaz.
Hipermetroplarda ise gözün ön-arka çapý normalden kýsadýr. Göz merceði yakýndaki nesnelerin görüntülerini aðtabakanýn üzerine düþürecek kadar eðriliðini deðiþtiremez. Böylece, görüntü að tabakanýn arkasýnda oluþur. Yakýnsak mercekle, kýrýlma derecesi artan ýþýnlarýn toplanacaðý odak uzaklýðý kýsalýr ve görüntü að tabakanýn üzerine düþer. Saydam tabaka eðriliðinin düzensizliðine baðlý bir görme kusuru olan astigmatlýðýn düzeltilmesinde silindirik mercekler kullanýlýr.
Astigmatlýkta, saydam tabaka üzerinde birbirini dik olarak kestiði varsayýlan iki eksenin eðriliði birbirinden farklýdýr. Böylelikle paralel iki ýþýk demeti, merceðin odaðýnda bir nokta deðil, çizgi oluþturur. Bu ise görüntünün bozulmasýna yol açar. Silindirik mercekler bu iki eksende eðrilik farkýný, her eksen için farklý güçte kýrarak ortadan kaldýrýr.
Bazý durumlarda, merceklerin güneþ gözlüðü iþlevi de görerek göze gelen ýþýnlarý süzmesi istenir. Bu amaca uygun çeþitli renkli mercekler vardýr. Bunlar, ýþýk tayfýnýn bütün dalga boylarýný belirli ölçüde emerek ýþýk þiddetini azaltabilir. Tayftaki ýþýnlarýn bir bölümünü geçirmeyen renkli mercekler de vardýr. Bazý mercekler ise morötesi ýþýnlarý emer. Kayakçýlar, morötesi ýþýnlarýn zararlý etkisini önlemek için bu mercekleri kullanýrlar.
|
|
Nistagmus
|
|
Gözlerin istem dýþý, ritmik hareketleri. Normal olabilir. Örneðin, trende giden birisi, telefon direklerini seyrederken veya merkezden çevreye hatlarla boyanmýþ bir daire döndürüldüðünde buna bakarken olur. Bu durumlarda, gözler cismi izler ve hýzla geri dönüp tekrar izler. Bedenin kendi ekseni etrafýnda döndürülmesi ve dýþ kulak yolunun soðuk su veya sýcak su ile yýkanmasý da normal nistagmus nedenleri arasýndadýr. Hastalýk belirtisi olan nistagmus iki türdür: Pandüler yani saat sarkacý gibi, ayný hýzda gidip gelici ve ritmik nistagmus ki, bir yöne yavaþ, aksi yöne hýzlý hareket edicidirler. Pandüler nistagmus, doðuþtan mevcut olan bir hastalýk olabilir. Bazen görme bozukluðu ile olur. Diðer bütün nistagmuslar ritmiktir. Meniere hastalýðýnda, alkol, barbitürat zehirlenmesinde, beyincik hastalýklarýnda çok rastlanan önemli bir bulgudur.
|
|
Oftalmik Herpes Zoster
|
|
Nedenleri, görülme sýklýðý, risk faktörleri:
Varisella zosterin kafa sinirlerini (trigeminal sinirin oftalmik bölümünü) etkilemesi ile meydana gelir.
Belirtileri:
• Döküntü (zona benzeri döküntü göz çevresinde oluþur, orta hattý geçmez)
• Baþ aðrýsý (aðrý ve sýzý döküntüden önce)
• Kýrmýzý göz
• Bulanýk görme
• Halsizlik
• Kornea ödemi
• Yüz siniri felçi olabilir
• Göz çevresinde karýncalanma, uyuþukluk
Tedavi:
Göz kliniðinde pansumanlarý yapýlmalý, herhangi bir yerdeki zona'da göz tutulabilir.
Acyclovir: Döküntünün azaltýlmasý için steroidli damlalar ile uzun süre tedavi.
|
|
Optik Nevrit
|
|
Optik sinir çevresindeki miyelin adlý koruyucu maddeden oluþan ve görmeyi olumsuz yönde etkileyen iltihap, çürüme veya yýkým
|
|
Optik Sinir ve Görme Yollarý Hastalýklarý
|
|
Görmede azalma ve görme alanýnda daralma seklinde belirtilerle kendini belli eder. Bu gibi durumlarda optik sinir ve görme yollarý hasarýna yol açan etken faktörlerin belirlenmesi ve onlara yönelik týbbi veya cerrahi tedavi uygulanmasý esastýr. Gerektiðinde beyin cerrahisi ve noroloji bölümleriyle iþbirligi yapýlmalýdýr.
|
|
Periorbital Sellülit
|
|
Tanýmý:
Göz önündeki dokularýn enfeksiyonudur.
Nedenleri, görülme sýklýðý, risk faktörleri:
• Arpacýk
• Çocuklarda sinüzit
|
|
Belirtileri:
• Baþ aðrýsý
• Göz kapaðýný açamama
• Ateþ
• Titreme
• Üþüme
• Göz kapaklarýnda þiþme
• Göz kapaklarý normal
• Görme kaybý yoktur
Tedavi:
Sinüzit tedavi edilir. Damardan antibiyotikler uygulanýr.
|
|
Refraksiyon Kusurlarý
|
|
Odaklanan ýþýðýn görmemizi saðlayan retina tabakasýnýn önüne veya arkasýna düþmesi sýrasýyla miyopi ve hipermetropi olarak adlandýrýlan görme kusurlarýna yol acar. Kornea adýný verdiðimiz saydam tabakanýn dikey ve yatay ekseni arasýndaki kýrma dereceleri arasýnda bir fark varsa bu durum da astigmatizma adý verilen kýrma kusuruna sebep olur. Miyopinin düzeltilmesinde gözlük, kontakt lens ve refraktif cerrahi yöntemler (radyal keratotomi, excimer laser, LASIK) uygulanabilir. Hipermetropinin düzeltilmesinde gözlük, kontakt lens ve refraktif cerrahi yöntemler (Termokeratoplasti, excimer laser vb) kullanýlabilir. Astigmastizmanýn düzeltilmesinde gözlük, torik yumsak kontakt lensler, gaz geçirgen kontakt lensler, ve refraktif cerrahi yöntemler kullanýlabilir.
|
|
Radial Keratotomi
|
|
Miyopi tedavisinde uzun yýllar kullanýlan bu yöntemle kornea üzerinde kesitler yapýlarak , korneaya kalýn kenarlý mercek þekli verilir.
|
|
Retina ve Vitreus Hastalýklarý
|
|
Retina görmemizi saðlayan ýþýða duyarlý hücreleri (kon ve rodlar) ile sinir liflerini içeren bir tabakadýr. Retina hastalýklarý görmede ciddi ve kalýcý bozukluklar yapabilir.
En fazla görülen retina hastalýklarý:
• Þeker hastalýðýna baðlý bozukluklar
• Retina dekolmaný
• Retina içi ve altý kanamalar
• Retina altýnda sývý birikmesi
• Retinanýn damarsal hastalýklarý
• Doðumsal ve herediter hastalýklar
• Yasa baðlý makula hastalýklarý (YBMD)
• Retina tümorleridir
Tedavi Yöntemleri: Bozukluðun tipine göre, týbbi tedavi, lazer tedavisi ve cerrahi tedavi þeklindedir.
|
|
Retina Dekolmaný
|
|
Retina dekolmaný, her yýl 10.000 de 1 kiþide gözlenen, görmeyi ciddi þekilde tehdit eden bir göz problemidir. Orta yaþ ve üzerinde daha sýk olmak üzere her yaþta ortaya çýkabilir. Acil olarak tedavi edilmezse, kýsmý veya tam görme kaybýna neden olabilir.
Retina, göz içi duvarýný tümüyle kaplayan ince, saydam bir dokudur. Görmeyle ilgili hücre ve sinir liflerini içerir. Göz küresinin iç boþluðunu ve vitreus denilen yumurta aký kývamýnda bir yapý doldurur. Vitreus retinaya normalde çepeçevre yapýþýktýr. Kornea, lens ve vitreustan geçen görüntü, görme siniri yoluyla beyine gönderilir. Retina sinir tabakasý, altýndaki pigment tabakasýna yapýþýktýr.
|
|
Retina Dekolmaný Sebep ve Belirtileri
|
|
Retina dekolmaný, retina sinir tabakasýnýn altýndaki pigment epiteli tabakasýndan ayrýlmasýdýr. Çoðunlukla retinada oluþan yýrtýk veya delikler yüzünden, bu iki tabakanýn arasýna sývý sýzmasýyla geliþir. Ensik, gözün uzamasýna baðlý olan yüksek miyopilerde gözlenir. Retina tabakasý gözün ön-arka çapý arttýkça gerilir ve üzerindeki gerilme alaný incelmeye ve bozulmaya baþlar. Bazý ailesel veya dejeneratif hastalýklarda ve bazý enfeksiyonlarda da retina çevresinde yer yer incelme ve bozulmalar oluþabilir. Bu arada ayný sebeplerle vitreus dokusu da bozulmaya baþlar, jel kývamý deðiþir ve yavaþ yavaþ retinadan ayrýlýr. Bu ayrýlmaya vitreus dekolmaný denir. Vitreus dekolmaný retinasý saðlam olan kiþilerde çoðunlukla problemsiz olarak sonuçlanýr. Bu arada büzülen ve yer yer opaklaþan vitreus dokusu gözün içinde görme aksýndan geçtikçe, kiþi tarafýndan gözün uçuþan 'sinek' veya 'bir sis perdesi' olarak algýlanýr. Gökyüzüne, açýk renkli bir duvara veya kaðýda bakarken ya da su altýnda yüzerken daha detaylý olarak görülen bu durum, görmeyi azaltmaz. Retina çevresinde yýrtýk yoksa tehlikeli deðildir ve önlem almak gerekmez.
Retina çevresindeki incelmiþ, bozulmuþ sahalarýn varlýðýnda, büzülen vitreus retinadan ayrýlýrken, retinada çekintiler oluþur. Bu çekintiler nadiren saðlýklý retinaya sahip kiþilerde de geliþebilir. Retinada çekintiler hasta tarafýndan 'ýþýk çakmalarý, flash patlamalarý gibi algýlanýr. bu ýþýk çakmalarý bazen kýsa süreli olabilir, bazende günlerce sürebilir. Bazý hastalarda ise hiç hissedilmeyebilir.
Vitreusun büzülmesi sonucu retina tabakasýnda oluþan bu çekintiler, incelmiþ ve yapýsý bozulmuþ olan retina çeperindeki sahalarda yýrtýlmalara ve delinmelere sebep olabilir. Yýrtýlan retina tabakasýndan bir damar geçiyorsa, bazen bu damar da koparak göz içinde bir miktar kanamaya sebep olabilir. Bu durum hasta tarafýndan 'kurum yaðýyormuþ' gibi algýlanýr. Retinada yýrtýk veya delik oluþmuþsa, vitreus içindeki sývý bu yýrtýklarýn içinden geçerek, retina sinir tabakasýný altýnda yapýþmýþ olduðu pigment tabakasýndan yýrýr. Bu durum retina dekolmaný olarak adlandýrýlýr. Dekole olan (altýndaki dokudan ayrýlan) retina bölgesinin görme fonksiyonu kalmaz ve hasta tarafýndan o bölgenin tam aksinde 'bulanýklýk, kara leke veya perde hissi' þeklinde görüntü kaybý hissedilir. Retina dekolmaný bazen bir bölgede sýnýrlý kalabilir, ama çoðunlukla ilerleyicidir.
Makula (gözün görme merkezi) dekole olunca merkezi görme kaybolur. uzun süreli dekolmanlarda göz içi dengeler bozulur ve göz küresi küçülmeye baþlar. Göze gelen künt veya delici darbeler, ani dekolman sebebi olabilirler. Diabet ve bazý dejeneratif hastalýklarda vitreusta retinayý çeken bantlar oluþarak traksiyona (çekinti) baðlý dekolmanlar geliþebilir. Bunlarýn yanýnda dekolman bazý enfeksiyon, tümörlerde ve özellikle hamilelikte ortaya çýkan tansiyon krizlerinde, gözde hiç yýrtýk olmadan da geliþebilir.
Bu durumlarda tedavi sebebe yöneliktir.
|
|
Retina Dekolmaný Teþhis
|
|
Retina çevresindeki ince bozulmuþ olan sahalarý, buralardaki delik, yýrtýklarý ve dekole bölgeleri tesbit etmek için göz bebekleri damlalar ile geniþletir. Göz hekimi çeþitli mercekler kullanarak muayene mikroskobuyla gözün içini çepeçevre inceler. Bunun sonucunda göz içindeki yýrtýk veya dekolmaný tesbit edilmiþ olur. Gerekirse göz ultrasonografisi yapýlýr.
|
|
Retina Dekolmaný Tedavi
|
|
Yýrtýk veya delikler, retinada dekolman geliþmemiþse argon laserle tedavi edilirler. Ýleride yýrtýk oluþturabilecek bazý ince ve yapýsý bozulmuþ sahalar laser ile kontrol altýna alýnabilir.
Argon laserle yýrtýk ve dejenere saha tamiri aðrýsýz bir iþlemdir. Bir damla ile göz uyuþturulur. Daha sonra mercekler yardýmýyla hasta oturur durumdayken, muayene mikroskobuyla yýrtýk, delik ve dejenere sahalarýn etrafý 2-3 sýra laser ile çepeçevre kapatýlýr. Argon laser uygulandýðý bölgede bir yanýk oluþturarak, retina sinir tabakasýný altýndaki pigment tabakasýna yapýþtýrýr ve böylece içinden sývý sýzmasý önlenir. Laser tedavisi o an problemli olan bölge için yapýlmýþ olur. Günün birinde ayný gözün baþka bir bölgesinde de yýrtýklar oluþursa yine göz içi dekolman tehlikesiyle karþýlaþabilir. Bu yüzden retinasýnda problem çýkmýþ hastalar sýk sýk dibi muayenesinden geçirilirler. retina dekolmaný geliþen hastalarda tek tedavi cerrahidir.
Cerrahi tipleri çeþitlilik gösterebilirsi de, yýrtýklarýn kapatýlmasý ve çekintilerin azaltýlmasý prensibine dayanýr. Dekolmanlý gözlerde cerrahi genel aneztezi altýnda yapýlýr. Önce yýrtýklar dondurularak kapatýlýr, çekintileri azaltmak için gözün durumuna göre, yýrtýk bölgesine veya gözün etrafýna çepeçevre slikon bant konarak yýrtýk bölgesinde çökertme oluþturulur. Dekolman bölgesindeki sývý dýþarý alýnarak dekolmanýn yatýþmasý hýzlandýrýlýr. Bu durumlarda, gözün içine genleþen gaz konulur ve dekolman yatýþtýktan sonra yýrtýk çevresi lserle kapatýlabilir.
Dev yýrtýklý dekolmanlarda ve vitrenin yapý deðiþtirip retinayý bantlarla çektiði durumlarda, (diabet, travma, enfeksiyon, vb.) vitrektomi denilen özel bir ameliyat tekniðiyle tüm vitreus göz içinden temizlenerek retinanýn çekilmesi veya gerilmesi önlenir.
Dekolmanýn tam düzelmediði hastalarda ikinci, üçüncü müdahaleler gerekebilir.
|
|
Retina Dekolmaný Takip
|
|
Ameliyatýn baþarýsý; dekolman süresi, sahanýn geniþliði, yeri, yýrtýklarýn sayýsý ve durumuyla iliþkilidir.
Kurak olarak, gözün görme merkezi denilen maküla ameliyat öncesinde dekole olmamýþsa, yani görme kaybý olmamýþsa ameliyatýn baþarý þansý yüksektir. Makülanýn uzun süreli dekole olduðu, santral görmenin kaybolduðu olgularda ise ameliyatýn saðladýðý baþarý görmeyi arzu edilen seviyelere çýkaramayabilir. Dekole olmuþ retinanýn hücre seviyesinde iyileþmesi uzun sürebildiði için, görme rehabilitasyonu zaman alabilir.
|
|
Sklerit
Tanýmý:
Skleranýn reaksiyonel iltihabý.
Nedenleri, görülme sýklýðý, risk faktörleri:
Otoimmün veya granülamatöz sistemik hastalýklar, herpes zoster oftalmikus sonrasý.
Belirtileri:
• Bulanýk görme
• Þiddetli ve derin göz aðrýsý
• Baþ aðrýsý
• Fotofobi
• Kýrmýzý göz
• Derin skleral damarlarýn (bir pamuk çubukla sürtünce hareket ettirilmeyen büyük damarlar) enflamasyonu
• Derin kýzarýklýk
• Ýncelmeye baðlý olarak sklera mavimsi görünerek alttaki koroid görünür hale gelir
• Ön kamarada bulanýklýk ve hücre
• Kornea ödemi
• Proptosis
• Zayýf kýrmýzý refle
Tedavi:
Sistemik steroidlerle tedavi için derhal bir göz kliniðine sevk edilmelidir.
|
|
Þalazyon
Tanýmý:
Göz kapaðýnda kist.
Nedenleri, görülme sýklýðý, risk faktörleri:
Göz kapaðýndaki meibomian bezinin kronik enfeksiyonu.
Belirtileri:
Göz kapaðýnda aðrýlý veya aðrýsýz þiþlik
Tedavi:
Krem þeklinde antibiyotikler, bazen kendiliðinden kaybolur, bazýlarýnýn cerrahi olarak temizlenmesi gerekir.
|
|
Þaþýlýk
|
|
Özellikle çocukluk döneminde þaþýlýðýn mümkün olduðunca erken dönemde düzeltilmesi gereklidir; aksi takdirde göz tembelliði (ambliyopi) geliþebilir.
Gözlerden birinin veya her ikisinin orta hattýn dýþýna (içe-dýþa-yukarý-aþaðý) doðru kayýk olmasýna sasýlýk denir. Hastanýn yasýna, görme düzeyine ve þaþýlýðýnýn tipine göre uygulanacak tedavi farklýlýklar gösterir. Kabaca tedavi yöntemleri: Gözlük ve kapama tedavisi, prizmatik camlar, botilinum toksini uygulamasý ve cerrahi tedavi olarak sýralanabilir.
|
|
Þeker Hastalýðý ve Retina Tedavisinde Yenilikler
|
|
Laser tedavisi, özel cerrahi gazlarýn göz ameliyatlarýnda kullanýma sunulmasý, göz içi aðýr sývý (vitreon) ve silikon uygulamasý retina cerrahisinde baþarý oranýný yükseltmiþ ve yeni bir çýðýr açmýþtýr.
|
|
Uveit ve Behçet
|
|
Gözde kýzarýklýk, aðrý ve görme azalmasý tarzýnda bulgular vardýr. Etken faktöre yönelik tedavi uygulanmalýdýr. Topikal göz damlalarý, sistemik tedavi ve bazý olgularda lazer tedavisi uygulanabilir. Aðýr olgular hastanede yatýrýlarak tedavi uygulanmalýdýr ve cerrahi tedavi gerekebilir.
|
|
Vitreus Kanamasý
|
|
Nedenleri, görülme sýklýðý, risk faktörleri:
• Diyabetik retinopati (genellikle diyabeti olduðu bilinen)
• Arka vitre dekolmaný
• Retina yýrtýðý
• Retina dekolmaný daha önceden geçirilmiþ ven týkanýklýðý
• Makula dejenerasyonu
|
